«علوم غريبه» چيست و منشأ آن از كجاست؟ آيا امام هاي ما(ع) هم از اين علوم استفاده مي كردند و استفاده آن در كجاست؟ و كدام بزرگان از آن استفاده مي كردند؟ و اگر خوب است بهترين كتابها در زمينه علوم غريبه كدام است و مطالعه آن مفيد است؟ مگر شيخ بهايي با علوم غريبه سر و كار داشته است؟ آيا استفاده آن در جامعه امروزي مناسب است؟

علوم غريبه، علومى مانند علم حروف و اعداد، علم اوفاق، جفر، (جفر صغير و جفر كبير) خافيه، كيميا، ليميا،هيميا، سيميا، ريميا و علوم ديگر است كه شيخ بهايى اين علوم را در كتاب «كلّه سرّ» جمع كرده است كه هر حرفى اشاره به علمى دارد. توضيح اين علوم در جلد اول «الميزان» ، ص 246 نيز بيان شده است.سفارش بزرگان اهل کمال و معنا اين است که طالبان کمال و قرب خداوند عمر ارزشمند و سرمايه نفس جواني را صرف اموري ماندگار و اساسي که آنها را به عالم معنا و به هدف آفرينش و خلقت نزديکتر سازد, بنمايند و از فرصت محدود عمر و جواني, بهترين و بيشترين استفاده را بنمايند. به همين خاطر بزرگان اهل کمال و متخصصين علوم الهي و سير الي الله مانند مرحوم قاضي (اعلي الله مقامه الشريف) فرزندان خود را از آموختن علوم غريبه و صرف عمر در راه تحصيل آنها منع مي کردند در عوض آنها را به ياد و ذکر و مراقبه پروردگار و تلاش در راه بندگي و معرفت او ترغيب و تشويق مي کرده اند.اين گونه علوم با وجود داشتن آثاري مطلوب, داراي آفات و آثار نامطلوب فراواني نيز مي باشند و هر چند مدعيان فراگيري و برخورداري از اين علوم زياد و فراوان مي باشند ولي در عين حال اساتيد اين فن که هم در کار خود خبره و متخصص باشند و هم قابل اعتماد و وثوق باشند و اهل شيادي کلاه برداري و شهرت و مريد پروري و اسم و رسم به هم زدن نباشند, بسيار کم است. ورود در اين راه علاوه بر خطراتي که دارد و امور ناشناخته اي که انسان با آنها مواجه مي شود که ممکن است ايمان و اعتقاد و سلامت فکر و انديشه او را با خطر مواجه سازد, از نظر ثمرات و بازدهي امر مشخص و شناخته شده اي نمي باشد. عده زيادي که وارد اين وادي شده اند به انحرافات دچار شده اند. با انجام اموري مانند تسخير جن دچار محرمات شده اند و از اسرار مردم سر درآورده و آبروي مردم را بر باد داده اند يا با احضار ارواح و ارتباط با مردگان و نقل اخبار و اسرار مردم وارد ورطه غيبت و تهمت و اين گونه محرمات شده اند. بنابراين توصيه ما اين است که وقت و عمر و جواني خود را صرف امور ضروري تر و مهم تر بنماييد.و با مطالعه کتب اسلامي مانند کتاب هاي استاد شهيد مطهري و استاد مصباح يزدي و نيز کتبي که پيرامون معارف دين است و موجب کسترش اطلاعات ديني و معرفتي شما مي شود و بصيرت و روشني بيشتري در مورد دين و اعتقادات خود پيدا مي کنيد, اعتقادات و بنيان ديني خود را تعميق بخشيد. در عين حال پيرامون علوم غريبه مي توانيد به کتاب زير مراجعه نماييد: 1-گنجينه دانش, خزائن الاسرار, ايوب صادقي نزاد, نشر ميراث ماندگار.2- «مفاتيح المفاليق و زبدة الالواح» محمود دهدار عيانى3- «شرح كنوزالاسما» عيانى كه استاد علامه حسن‏زاده آملى در كلمه 343 از کتاب هزار و يك كلمه به طور مبسوط آن اشعار را توضيح داده است.